ایران اسکین

صفحه ارزیابی و تصمیم

پس از تکمیل جدول روزانه لازم است به نقد و ارزیابی کارهایتان بپردازید تا اشکالات کارتان را تشخیص داده و برای رفع آن در آینده بکوشید. این ارزیابی را در سه مرحله انجام دهید:
۱ _ پایان هر روز
۲ _ پایان هر هفته
۳ _ پایان هر ماه
نتیجه بررسی ها و همچنین تصمیماتی را که برای فردا، هفته بعد یا ماه بعد می گیرید در صفحه ارزیابی و تصمیم یادداشت کنید.
عوامل و موارد بررسی شده در صفحه ارزیابی و تصمیم عبارتند از:
۱ _ چقدر مطالعه کرده اید؟
۲ _ آیا مطالعه دروس مختلف متناسب و متعادل بوده است یا خیر؟
۳ _ آیا از بازده کار راضی هستید یا خیر؟
۴ _ اشکال در کجاست؟
به عبارت دیگر ما در بررسی کار مطالعاتی خود به ترتیب به این موضوع توجه می کنیم.
۱ _ کمیت و مقدار کار: در طول روز چند ساعت خوانده اید؟ به جز درس خواندن چه کارهای دیگری انجام داده اید؟ کارهای دیگر تا چه حد ضروری و مفید بوده اند؟ چند ساعت از وقت خود را صرف فعالیت غیردرسی کرده اید؟ چند ساعت از روزتان را هدر داده اید؟
اینها را فقط خودتان می توانید تشخیص دهید. با تشخیص آن سعی کنید فردایتان بهتر از امروز باشد. شما باید خودتان قاضی خود باشید.
۲ _ تناسب و تعادل در کار: برای موفقیت لازم است تعادل و تناسب را در مطالعه دروس مختلف رعایت کرد. یکی از عوامل مهم بررسی جدول روزانه مطالعه، توجه به تناسب مطالعه دروس مختلف است. این کار را باید در پایان هفته، که ساعات مطالعه دروس مختلف جمع می گردد انجام داد، که آیا متعادل کار کرده اید یا اینکه در مطالعه تان افراط و تفریط داشته اید و بعضی دروس را کمتر یا بیشتر خوانده اید البته باید در نظر داشت که وجود اتفاقات و استثنائات غیر منتظره در زندگی اغلب باعث عدم اجرای دقیق برنامه می گردد و اغلب بدون اینکه متوجه باشید عملاً دروسی را بیشتر مطالعه می کنید که تمایل بیشتری به آنها دارید.
اگر درسی را در یک هفته بیش از اندازه خواندید در هفته بعد میزان آن را کم کنید و دروسی را که در هفته قبل کم خوانده اید بیشتر بخوانید. نتیجه این بررسی ها و همچنین تصمیماتی را که برای هفته بعد گرفته اید در صفحه ارزیابی و تصمیم بنویسید.

●وضعیت مطلوب کدام است؟

به طور میانگین برای دانش آموزان سال آخر حدود ۵ ساعت مطالعه در روز مطلوب است. البته ممکن است این میزان براساس شرایط آن روز کمتر یا بیشتر شود.
اگر در دوران تحصیل خود به تنبلی عادت کرده اید، نمی توانید یکباره ساعات مطالعه خود را افزایش دهید.سعی کنید برای خود هدفهای غیرواقعی و دور از دسترس تعیین نکنید و به تدریج بر کمیت کار خود بیافزایید.

●حالت متعادل و متناسب درس خواندن برای کنکور چیست؟

علاوه بر افزایش تدریجی ساعات مطالعه باید سعی کنید به طور متعال دروس مختلف را مطالعه کنید. حالت متعادل این است که هر روز حدوداً سه درس را مطالعه کنید. هر درس را می توانید در حدود ۲ ساعت مطالعه کنید. برای مطالعه دروس پایه ای و فهمیدنی مثل ریاضی، فیزیک، فلسفه و منطق مدت بیشتری را در نظر بگیرید. دروس حفظ کردنی و عمومی را در مدت زمان کوتاهتری مطالعه کنید.
در طول هفته شما باید تمام دروس را بخوانید، البته در طول یک سال و با توجه به نقاط قوت و ضعفتان باید روی بعضی دروس تأکید بیشتری کنید. آنچه مهم است اینکه باید در ابتدای سال روی دروس پایه ای، فهمیدنی و دروسی که در آنها ضعیف تر هستید بیشتر کار کنید. از میان دروس عمومی، زبان و عربی را در ابتدای سال بیشتر بخوانید. به تدریج که به پایان سال نزدیک می شوید باید به دروسی که در آنها قویتر هستید بیشتر بپردازید. در هفته های آخر به هیچ وجه مطالبی را که یاد گرفتن شان برای شما مشکل است نخوانید و فقط به مرور دروس و مباحثی بپردازید که در آنها تسلط بیشتری دارید.

●شیوه صحیح مطالعه

این شیوه دارای پنج مرحله است که در هر یک از این مراحل هدف خاصی دنبال می شود. در واقع این اصل یکی از ویژگیهای مهم این روش محسوب می شود، زیرا ضمن اینکه انرژی روانی و قوای ذهنی فرد در هر مرحله معطوف به یک هدف است و در نتیجه قدرت تمرکز و توجه فرد را بیشتر می کند، همچنین از پراکندگی ذهنی جلوگیری می کند و مانع هدر رفتن نیرو و بروز خستگی می شود.

۱- خواندن اجمالی
در این مرحله مبحث مورد نظر را یک بار و بدون هدف یادگیری صرف بخوانید. هدف این مرحله فقط آشنایی با موضوع کلی مورد بحث است.

۲ _ سازماندهی
در این مرحله یک بار دیگر اقدام به خواندن مبحث مورد نظر کنید با این هدف که نکات اصلی و اطلاعات جزئی را از یکدیگر جدا کنید. نیازی نیست که به تمام مطالب به طور یکسان اهمیت داده شود، بلکه سطوح مختلف متن، از جمله تز اصلی، نکات اصلی و اطلاعات جزیی دارای سطوح اهمیت متفاوتی هستند. توجه به این تفاوتها موجب درک کامل و نگهداری کامل مطلب و حافظه و نیز همچنین موجب ایجاد یک چهارچوب فکری جهت یادگیری مثبت مراحل بعد می گردد.

۳ _ علامت گذاری و حاشیه نویسی
در این مرحله سعی کنید سطوح اهمیت را توسط علامت هایی از هم متمایز کنید. برای این کار می توانید از علائمی مانند پرانتز، ضربدر، خط کشی، و یا رنگ کردن استفاده کنید. هدف این کار سرعت بخشیدن به امر مرور و یافتن نکات اصلی و مهم متن است. همچنین در حاشیه سمت راست هر پاراگراف با استفاده از یک یا دو عبارت کوتاه، موضوع اصلی مورد بحث در آن پاراگراف را مشخص کنید.

۴ _ خلاصه نویسی
در این مرحله سعی کنید با استفاده از قسمتهای علامت گذاری شده و حاشیه ها، خلاصه ای از آنچه که تا آن مرحله به ذهن سپرده اید به روی کاغذ بیاورید. ضرورتی ندارد که مطالب خلاصه شده عیناً به ترتیب مطالب کتاب باشد. نکته بسیار مهم اینکه هر کس فقط می تواند از خلاصه ای که خود تهیه کرده استفاده کند و این خلاصه نویسی هرگز برای فرد دیگری مفید نخواهد بود، چرا که هر شخصی براساس تواناییهای هوشی و استعداد یادگیری خاص خود این کار را انجام می دهد.

۵ _ مطابقت
در این مرحله به متن اصلی برگردید و کنترل کنید که چیزی را از قلم نینداخته باشید. همچنین ساختمان خلاصه تهیه شده را مورد بررسی قرار دهید و در صورت نیاز نسبت به تصحیح و تکمیل آن اقدام کنید.

●موانع تمرکز حواس

حواس پرتی غالبا به دو دسته کلی تقسیم می شود:
۱ _ درونی: معمولاً به دلایلی از قبیل بیماری، ضعف، خستگی، گرسنگی، بی خوابی و مانند آن ایجاد می گردد.
۲ _ بیرونی: معمولاً به دلایلی از قبیل مشکلات روحی و عقلی، مشکلات خانوادگی، عدم وجود علاقه، دل زدگی، مشغله ذهنی، تخیلات، شرایط نامساعد جوی، سر و صدا، و مانند آن ایجاد می گردد.
موارد مذکور ، همگی سبب کاهش تمرکز حواس می شوند. تمرکز حواس، کلید کارآمدی در امر مطالعه به شمار می رود. کلید اساسی تمرکز حواس، کاربرد فنونی است که خواننده را در عمل مطالعه فعال می سازد و سبب ایجاد واکنش در حین مطالعه می شود.
این فنون عبارتند از:
۱ _ سؤال کردن: خواننده را به سمت نویسنده هدایت می کند.
۲ _ استنباط کردن: نتیجه بررسی هایی است که خواننده از موارد مطالعه شده و نتیجه ای که از آن می گیرد انجام می دهد.
۳ _ تجسم کردن: کاربرد حواس خواننده و جان دادن به کلمات نویسنده است.
۴ _ علامت گذاری و حاشیه نویسی: خواننده را وامی دارد تا درباره ساختمان مطلب مورد مطالعه تصمیم گیری کند.
۵ _ ربط دادن: خواننده، مطلب و اندیشه های نویسنده را با سایر اطلاعات خود ربط می دهد.
نکات اساسی در مطالعه
۱ _ برنامه مطالعه خود را با دیدی واقع بینانه طرح ریزی کنید و مقدار زیادی از کار را برای یک مدت محدود نگذارید.
۲ _ گاهی کارهای غیرمنتظره و پیش بینی نشده ممکن است برنامه مطالعاتی شما را به هم بزند، بنابراین برای این کارها وقت لازم را پیش بینی کنید.
۳ _ از بهترین ساعات خود برای مطالعه استفاده کنید و درسهای سنگین تر را برای ساعاتی که بهتر می توانید کار کنید قرار دهید یعنی زمانی که آمادگی ذهنی شما بیشتر است.
۴ _ مطالب مشابه را با هم نخوانید، زیرا با هم اشتباه می شوند و در کار شما مزاحمت ایجاد می کنند.
۵ _ به آنچه که یاد می گیرید فرصت دهید تا جا بیافتد، یعنی تحکیم پیدا کند تا بیشتر در حافظه باقی بماند و زود از بین نرود.
۶ _ با فاصله زمانی مطالعه کنید تا یادگیریهای بعدی در یادگیریهای قبلی تداخلی نکنند.
۷ _ سعی کنید آنچه را که آموخته اید مورد استفاده قرار دهید و به کار بندید و حتی الامکان به آنها فکر کنید.
۸ _ سعی کنید کل مطلب را در نظر بگیرید و روابط بین اجزا را درک کنید.
۹ _ برای مطالعه یک فصل ابتدا عناوین درشت را بخوانید و سپس یک نگاه کلی به فصل بیندازید و اگر خلاصه فصل وجود داشت آن را بخوانید و سپس جزء به جزء مطالب را بخوانید.
۱۰ _ از مطالب مهم یادداشت بردارید.
۱۱ _ روی یک فصل از کتاب زیاد معطل نشوید. درک کامل یک فصل زمانی حاصل می شود که کل کتاب یا لااقل نصف آن را بخوانید بنابراین ابتدا با سرعت پیش بروید، بعد دوباره به اول کتاب برگردید و مطالعه دقیق مطالب را از سر بگیرید.
۱۲ _ اگر در زمان مطالعه افکار مزاحم و فکر کارهای روزمره در یادگیریهای شما اخلال ایجاد می کند، سعی کنید که از آنها یادداشت بردارید و هر چه سریعتر آن را از حافظه خود دور کنید.
۱۳ _ مجموعه ساعات خود را در هفته بر حسب اولویتی که به درس خاص می دهید بین دروس مختلف تقسیم کنید. اولویت بندی درسها بر حسب ضعف شما در آن درس یا اهمیت درس و یا ضریب آن درس معین می شود.
۱۴ _ درسهای سخت را در یک روز یا یک هفته متمرکز نکنید.
۱۵ _ سعی کنید پس از هر یک ساعت درس خواندن، پانزده دقیقه به خود استراحت دهید و در این مدت هیچ گونه مطالعه (حتی غیر درسی) نداشته باشید.
۱۶ _ اوقات درس خواندن خود را از کم به زیاد برنامه ریزی کنید. یعنی ابتدا با ساعات کمتر شروع کنید و سپس به مرور تعداد ساعات فعالیت درسی خود را افزایش دهید.
۱۷ _ سعی کنید در خلال برنامه تان به فعالیت های اجتماعی دلخواه و یا سرگرمی و ورزش مورد علاقه تان بپردازید و یا در جمع دوستان و اقوام قرار گیرید.
۱۸ _ حتی الامکان در سکوت و فضای بسته و خلوت مطالعه کنید.
۱۹ _ مکان مطالعه شما باید دارای تهویه مناسب و نور کافی باشد.
۲۰ _ معمولا یادگیری در ساعات اولیه روز بسیار بهتر از ساعات انتهای شب صورت می گیرد.
۲۱ _ داشتن تفکر مثبت و خرید خوش بینانه نسبت به نتیجه امتحان، بهترین تأمین روانی برای استفاده از حداکثر تواناییهاست.
۲۲ _ با قطعه قطعه کردن مطلب هر کتاب و اختصاص دادن هر دوره زمانی به یک قطعه خاص، استرس ناشی از حجم درسها را به حداقل برسانید.